De Glorieuze Revolutie; De Opgang van Willem III en de Val van Jacobus II

De Engelse geschiedenis zit vol met boeiende gebeurtenissen, van koninklijke affaires tot revolutionaire opstanden. Een van de meest fascinerende periodes is ongetwijfeld “De Glorieuze Revolutie” van 1688. Deze revolutie markeerde een keerpunt in de Britse politiek en leidde tot de vestiging van een constitutionele monarchie. Centraal in dit drama stond Willem III van Oranje, Prins van Oranje en Stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die samen met zijn vrouw Mary Stuart, dochter van Jacobus II, de Engelse troon opeiste.

Willem III, een pragmatische en ambitieuze vorst, zag in 1685 de groeiende onrust onder de Engelsen over de katholieke geloofsovertuiging van koning Jacobus II. De angsten voor een absolute monarchie onder leiding van een katholiek soeverein waren reëel, aangezien Jacobus II zich steeds meer distantieerde van het Parlement en de Anglicaanse Kerk. Willem III, die zelf protestant was en een bondgenoot had in de Engelse adel die hem steunde, zag zijn kans schoon. Hij verzamelde een leger en voer met Mary Stuart naar Engeland, terwijl een aantal prominente Engelse lords zich bij hem aansloten.

Jacobus II, verrast door de plotselinge invasie, besloot geen grootschalig verzet te leveren. Zijn troepen waren demotiverd en hij ontbeerde de steun van het Parlement. De koning vluchtte naar Frankrijk, waar hij in ballingschap leefde tot aan zijn dood in 1701. Willem III en Mary Stuart werden uitgeroepen tot gezamenlijke heersers van Engeland, Schotland en Ierland.

De Glorieuze Revolutie had een diepgaande invloed op de Britse samenleving.

• Het Parlement werd versterkt: De macht van de monarch werd ingeperkt ten gunste van het parlement.
• De Bill of Rights: In 1689 werd de “Bill of Rights” aangenomen, die garanties bood voor individuele vrijheden en beperkte de bevoegdheden van de koning.

De Glorieuze Revolutie betekende een belangrijke stap vooruit in de ontwikkeling van een constitutioneel systeem in Groot-Brittannië. De revolutie legde de basis voor een systeem waarin de macht verdeeld werd tussen de kroon en het parlement, en waar individuele vrijheden beschermd werden. Willem III’s rol als “verlosser” die Engeland redde van absolute heerschappij wordt nog steeds gevierd in Britse geschiedschrijving.

De revolutie had ook een grote invloed op de ontwikkeling van internationale betrekkingen. De vestiging van een protestantse monarchie in Engeland versterkte de banden met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, die Willem III’s thuisland was. Dit bondgenootschap bleek van groot belang tijdens de vele oorlogen die Europa in de 18e eeuw zou beleven.

Willem III stierf in 1702, maar zijn nalatenschap blijft zichtbaar in de Britse politieke structuur. De Glorieuze Revolutie was een moment van grote verandering in Engeland en legde de basis voor de democratie die het land vandaag de dag kent.